میکروسیلیکا
حدود دهه‌ی 60 میلادی، غبار حاصل از کارخانه‌های تولید فروسیلیسیم به عنوان ضایعات تلقی می‌گردید. این غبار جهت کف‌پوش پارک‌ها و یا پوشش سطح زباله‌دان‌ها استفاده می‌شد. ولی اکنون با یافتن موارد مصرف مختلف برای این غبار، میکروسیلیکا به عنوان محصول جانبی این فرآیند مطرح شده است.
میکروسیلیکا ماده‌ای بدون بو و غیرقابل احتراق است که در فشار و دمای محیط پایدار می‌باشد. دمای ذوب این ماده 2300 درجه‌ی سانتی‌گراد است. جدول زیر ترکیب شیمیایی میکروسیلیکا را نشان می‌دهد. ساختار این ماده آمورف (غیر شیشه‌ای) بوده وشکل ذرات آن به‌صورت کروی است. اندازه دانه‌های غبار دارای میانگین ابعادی حدود 0/15 میکرومتر و مشابه خاکستر سیگار است.
| SiO2 | Al2O3 | Fe2O3 | C | Na2O | K2O | MgO | S | CaO |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 86-94 | 0.4-1 | 0.2-1.5 | 0.5-2.5 | 0.4-1.5 | 1-3 | 0.5-2 | 0.1-0.4 | 0.1-0.5 |
رنگ میکروسیلیکا بسته به منشأ و نحوه تولید متفاوت بوده و با توجه به این که سیلیس بدون رنگ است، رنگ میکروسیلیکا عمدتاً به وسیله ترکیباتی چون کربن و اکسید آهن تعیین می‌شود. رنگ میکروسیلیکای تولید شده توسط کارخانه‌ی فروآل خاکستری می‌باشد و کد آیسیک این محصول به شرح زیر است:
| نام محصول | نام لاتین | کد ISIC | استاندارد جهانی |
|---|---|---|---|
| پودر میکروسیلیکا | Micro-Silica Powder | 2699412341 | ASTM C 1240 |
ازم به‌ذکر است که در فرآیند تولید فروسیلیسیم به ازای تولید هر تن فروسیلیسیم، در حدود 300 کیلوگرم محصول فرعی میکروسیلیکا به دست خواهد آمد.
موارد کاربرد
امروزه پودر میکروسیلیکا در موارد مختلفی استفاده می‌شود که به صورت خلاصه در ذیل آمده است:
• کاربرد در بتن و سیمان که سبب مزایای زیر می‌شود:
• افزایش مقاومت فشاری
• افزایش مقاومت در برابر سایش
• کاهش نفوذ‌پذیری
• مقاومت در برابر سولفات‌ها
• مقاومت به خوردگی
• کاربرد در مصارف پلیمری
• کاربرد در صنایع دیرگداز
• کاربرد به‌عنوان پودرهای پوششی و پودرهای عایق
• کاربرد به‌عنوان مواد کمکی در سیستم‌های محافظت کاتالیتیکی و برای جذب انتخابی یون‌ها در صنایع شیمیایی
• کاربرد در تولید انواع مختلف سیلیکات‌ها
در هر حال با توجه به گسترش تولید مواد فروآلیاژی و همچنین افزایش حجم غبار میکروسیلیکای ایجاد شده، مصارف دیگری در صنایعی که ظرافت و استحکام را همزمان باید داشته باشند، برای میکرو سیلیکا پیش‌بینی می‌گردد.